Een aantal jaar geleden startte in tRede een project op rond eigenaarschap. tRede is een samenwerkingsverband van 12 voorzieningen uit Oost-Brabant die samen de krachten willen bundelen en beter willen worden met en voor elkaar. Dat doen we op vlak van zorg, HR en ondersteunende processen.
De bedoeling van het project is om meer inspraak te krijgen van mensen met een beperking in hun eigen voorziening. Het eerste jaar werkte een stuurgroep van professionals vooral aan het uitklaren van wat eigenaarschap betekent voor ons en hoe we het eigenaarschap kunnen vergroten in onze voorzieningen. Sander, betrokken bij tRede via Alvinnenberg, sloot van in het begin mee aan samen met een begeleider van Pasform. Sander volgde de opleiding ervaringsdeskundige met een beperking.
Daarna werd de stuurgroep uitgebreid met enkele cliënten.
In eerste instantie kwamen de cliënten samen en deden ze oefeningen om eigenaarschap beter te begrijpen, zodat iedereen er hetzelfde onder verstond. Die oefeningen zitten nu allemaal in een cursus die PASFORM organiseert om andere Stembussers op te leiden.
Er zijn ondertussen 4 verschillende Stembussen voor verschillende regio’s van tRede: Leuven (de eerste die opstartte), Diest-Aarschot (DIA), Haacht-Kampenhout (HAKA) en binnenkort start Tienen. Mensen die in de Stembus willen komen, moeten eerst de opleiding van Pasform volgen.
Ik kreeg de kans om met Cindy te praten over haar engagement bij de Stembus. Cindy reageerde op een oproep om deel uit te maken van de Stembus. Ze is 44 jaar en woont al 8 jaar in De Vlasselaar, een van onze woningen. Ze kan en durft haar mening te geven en denkt graag mee over vanalles en nog wat. Zo dacht ze 3 jaar geleden mee na over onze nieuwe naam en zit ze in Adem ook al in de cliëntenraad. En sinds vorig jaar dus ook in de Stembus!
Ze deed het gesprek niet alleen maar kreeg daarbij hulp van Marc Bormans, algemeen verantwoordelijke van tRede en medetrekker van de Stembus.
Wat is de Stembus en wat doet ze?
De Stembus is het resultaat van het nadenken over hoe we eigenaarschap in onze voorzieningen kunnen vergroten. In de Stembus komen cliënten samen om projecten uit verschillende voorzieningen te evalueren.
Hoe werkt dat dan precies?
Een voorziening stelt een intentieverklaring op. Daarin staat hoe ze willen werken aan eigenaarschap.
De Stembus bekijkt of deze intentieverklaring voldoende duidelijk is. We doen dit aan de hand van 6 vragen: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe? Die overlopen we allemaal en dan maken we vragen voor de voorziening.
Iemand in de Stembus stuurt die vragen op voorhand door en kondigt een bezoek aan. Zo’n bezoek duurt ongeveer 2u. Ze spreken dan met een zorgcoördinator, een cliënt (en dat kan met begeleider) en de directeur. Daar worden de vragen verder besproken.
Ze spreken op voorhand af wie welke vragen gaat stellen.
Iemand anders van de Stembus maakt een verslag. De volledige Stembus overloopt dat verslag en geeft eerst apart scores aan de antwoorden. Die scores worden overlopen. Komen ze overeen, dan is dat het oordeel dat ze terugkoppelen aan de voorziening. Als de scores niet overeenkomen, dan volgt er een gesprek in de Stembus over het waarom van de verschillende scores en is het de bedoeling om tot een duidelijk punt te komen. Die gesprekken vindt Cindy het interessantste.
Is het oordeel van de Stembus positief? Dan krijgt de voorziening een sticker met een ‘erkenning’ op.
De Stembus kan ook nog werkpunten formuleren en dan komen we nog eens terug voor een vervolgbezoek.
Cliënten die actief zijn in de Stembus krijgen een vrijwilligersvergoeding per auditbezoek dat ze afleggen. Ze doen hun werk ernstig en steken daar toch wel wat tijd in.
Was er al eens een moment dat je blij was dat jullie een bepaalde vraag hadden gesteld?
Ja, zeker!
In een bepaalde voorziening hadden ze een heel boek met picto’s gemaakt waarmee je handelingsplannen kan maken. Dat zag er zo goed uit dat we gevraagd hebben om dat in de bibliotheek van het project te zetten, zodat anderen dat ook kunnen gebruiken.
Vanwaar komt de naam ‘Stembus’?
We reden rond met een busje naar de verschillende voorzieningen én we willen onze stem laten horen. Tja, dan is de koppeling snel gemaakt. Stem-Bus 🙂
Waarom heb je ja gezegd op de vraag om in de Stembus te komen?
Ik vind het tof om mee na te denken en heb nood aan nieuwe uitdagingen. Daarnaast vind ik het ook fijn dat ik zicht krijg op de werking van andere voorzieningen en dat je kan vergelijken met je eigen voorziening. Daardoor kan ik tips geven aan de directie van Adem om het anders of beter te doen.
Maar het is ook gewoon fijn om anderen te ontmoeten. We hebben ook een whatsapp-groepje waarin we met mekaar communiceren. En één keer per jaar komen we met alle Stembussers samen om tips uit te wisselen en iets ontspannends te doen.
Als ik vraag aan Cindy waar zij nog van droomt, dan is het antwoord zeer kort, helder én raak: een bezoek van de Stembus aan de politiek!
Dankjewel Cindy en Marc voor dit boeiende gesprek!
In onze volwassenenzorg werden ze gestimuleerd door de Stembus om een concreet project uit te werken. Ze werken met volwassenen met een verstandelijke beperking. Dit omvat zowel mensen met een lichte als matige tot ernstige verstandelijke beperking. Soms zijn er bijkomende moeilijkheden zoals autisme of psychiatrische problematieken.
Deze cliënten hebben uiteenlopende ondersteuningsbehoeften, maar veel van hen ervaren moeilijkheden bij het lezen en begrijpen van geschreven tekst en het plannen van hun dagelijkse activiteiten.
Onze zorg is individueel afgestemd, met als focus het vergroten van hun autonomie en participatie in de samenleving. Ze zetten ook erg in op eigenaarschap en de cliënt heeft zoveel mogelijk de regie van zijn eigen leven in handen.
Elke cliënt heeft een begeleidingsplan waar diens ondersteuningsvragen in verwoord staan. Er staan doelen in en manieren om met die doelen aan de slag te gaan. Veel van onze cliënten vinden het immers moeilijk om hun begeleidingsplannen te begrijpen, omdat we ze voornamelijk schriftelijk presenteren. Dit leidt tot een beperkte betrokkenheid en zelfsturing in hun zorgproces. Het is nog té vaak een plan van de begeleiders.
De vraag waar een groepje geëngageerde collega’s mee aan de slag gaat, is hoe we de geschreven zorgplannen om kunnen zetten naar een visueel ondersteunend format dat beter aansluit bij de mogelijkheden van de cliënten.
Door de zorgplannen te vertalen naar beelden, pictogrammen of andere visuele middelen, kunnen we de betrokkenheid van de cliënten vergroten en hen meer regie geven over hun eigen zorgproces. Dit zal ervoor zorgen dat onze cliënten beter begrijpen waaraan er met hen zal gewerkt worden, welke doelen zij willen bereiken en hoe zij ondersteund willen worden. En dat leidt tot betere zorg.
Benieuwd naar het resultaat van de werkgroep en vooral naar de reacties van de Stembus op het geleverde werk.
In de jongerenzorg stimuleren ze kinderen die naar een andere groep gaan om hun overdracht mee voor te bereiden. Zo maken ze samen, in de groep van waaruit het kind vertrekt een soort van overzicht aan de hand van enkele richtvragen:
Daarnaast willen ze een aantal brochures die ze maakten voor kinderen opnieuw actiever gebruiken. Deze brochures helpen om te spreken waarom kinderen in de voorziening zijn. De brochures gaan over 12 jaar worden, 18 jaar worden, wat je dan wel mag, wat er dan verandert. De brochures informeren jongeren maar maken begeleiders ook attent op begeleidingsthema’s. Door de brochures actief te gaan gebruiken, vergroot het eigenaarschap van de jongeren. Je gaat immers spreken over bepaalde zaken, bevraagt hun mening, beluistert wat ze belangrijk vinden, welke keuzes ze willen maken,…
2 april kwam de Stembus op audit. Het verslag hebben we nog niet. We wachten in spanning af!
